Thursday، August 25، 2011

لیبی گل و بلبل

دیروز مطلبی خواندم در وبلاگ بامدادی با عنوان اینکه توسعه یافته ترین کشور آفریقا کدام است؟ این مطلب و کلی مطالب مرتبط دیگر که همگی با نگاهی توطئه وار به فضیه اعتراضات مردم لیبی و سوریه نگاه میکنند کم نیستند. اما برداشتن یه خط آمار و چماق کردن اینکه ببین لیبی گل و بلبل بود واقعا مضحک است. اصلا جوامع هیچکدام به این سادگی و خطی نیستند که با مثلا دیدن آمار توسعه یافته‌ترین کشور آفریقا پس همه مخالفین غلاف کنند و برگردند سر خانه و زندگی‌شان. (حالا اصلا بحث دیگری هم هست که خود این آمار با احتساب آمارهای رسمی خود دولت‌ها محاسبه میشود و اینکه چنین کشورهایی چقدر آمارهای شفافی دارند بماند)
اصلا رد کردن چنین مغلطه هایی هم ساده‌تر از بحث‌های طولانی است، من هم میپرسم بالاترین نرخ باسوادی قاره آفریقا مربوط به کدام کشور است؟ پاسخ تونس هست، پس برید به آنهمه مردم معترض زیر دیکتاتوری بن علی بفرمایید بگید که برگردند خونه هاشون، چرا انقلاب کردند؟ مگر فقط همین میتواند روی همه فساد، بی اعتمادی ملت، شکاف، فقر، بیکاری و هزاران هزار مشکل دیگر را بپوشاند؟ یا میپرسم نرخ بیسوادی لیبی چقدر هست؟ بله ۳۰ درصد. یک سوم مردم همین کشور هم زیر خط فقرند، کشوری با جمعیت ۶ میلیون و صادرات تقریبا حدود ۱.۷ میلیون بشکه نفت (حدود نصف ایران). دومین کشور صادر کننده نفت آفریقا. 
اصلا چرا راه دور برویم، توسعه یافته ترین کشور آسیا در ۳۵ سال پیش کدام کشور بود؟ بالاترین درآمد منطقه را کی داشت؟ بله پاسخ ایران هست، پس چرا انقلاب شد؟ آیا این آمار میرساند که همه چیز گل و بلبل بود؟ یعنی مردم ما همینطوری ریختند تو خیابون و یهو شاه گفت بله بفرمایید ما رفتیم؟
و اگر بدنبال تئوری توطئه اید، لیبی به رهبری قذافی، بالاغیرتا چه خطری داشت؟ کشوری باثبات، غرق در فساد خاندان قذافی و کاملا وابسته. با اکثر کشورهای اروپایی هم روابط بسیار حسنه داشت. از زمانهای سرکشی قذافی هم دهه‌ها میگذشت، اصلا لیبی قذافی کجای دنیا بود؟ یا اصلا خطری برای که بود؟ که سر جعبه سیاه مخالفین بخواند معامله کنند؟ نهایتش سال به سال یه سفر میرفت ایتالیا تا به استریپ تیزهای آنجا درس قران بدهد، یا در نیویورک کمپ بزند. 
بی انصافی نکنید، همین کشور بلبل بدون قانون اساسی در اولین برخوردش ۶۰۰۰ نفر از معترضین در بنغازی و طرابلس رو به کشتن داد. و همینطور تا جایی که با جنگنده‌هایش به جنگ مخالفینش رفت. اما هیچکس ار معترضین یه قدم هم برنگشتند. تایم لاین وقایع لیبی. خودشان هم با همان امکاناتشان به جنگ قذافی رفتند با هر چیزی که داشتند و حین جنگ ساختند. به نظرم اگر هیچ کمکی هم نمیشد بالاخره پیروزی نصیب شان میشد، چه با کشته کمتر یا بیشتر، این راه تاریخ بود و هست برای مردمی که به دنبال تغییر باشند. همانطور که مبارک کم آدم نکشته بود در قیام های قبلی (۲۰۰۵)، یا همین بشار اسد وحشی و پدرش در ۱۹۸۴. الان به کجا رسیده اند؟
بعد از این هم باز راه با همان مردم و نخبه‌گانش خواهد بود که چه راهی را برگزینند، حکومتی شبیه قبل پدید آورند یا به سوی دمکراسی بروند. نتیجه گیری از الان هم احتمالا زود خواهد بود و کلی پارامتر وابسته دارد که شاید غیر ممکن کند اصلا.

4 comments:

bamdadi گفت...

سلام. متوجه نشدم منظور شما از این‌که نگاه من به ماجراهای لیبی توطئه‌وار است چیست. نکند هر کسی که کوچکترین ایرادی از دخالت نظامی کشورهای قدرمند جهان (در این مورد خاص در واقع چند کشور غربی) بگیرد از نظر شما در اشتباه است؟ این‌که قبل از شروع به بحث این‌طور من را متهم به نگاه توطئه‌وار کرده‌اید مرا به این نتیجه می‌رساند که شما نگاه مطلق‌گرایانه‌ای به درستی حرکت‌ها و تصمیم‌های غرب دارید. اگر این طور نبود دست کم صبر می‌کردید تا انتهای نوشته‌تان و بعد از آوردن دلیل و برهان من را متهم به نگاه توطئه‌وار می‌کردید.

نکته بعدی این‌که من متوجه نمی‌شوم چرا وقتی نوبت کشورهای جنوب و بدبخت جهان می‌شود ناگهان ما نگاه‌مان بدبینانه می‌شود و شروع میکنیم به نادیده یا بی‌اهمیت گرفتن دستاوردهای انسانی یا اجتماعی ناچیزی که در این کشورها در حال شکل گرفتن است. خیلی جالب است که شما به جای این‌که به 70 درصد مردم باسواد لیبی اشاره کنید و به آن ببالید و آن را یک نمونهٔ‌ موفق و حتی به صورت نسبی عالی از توسعهٔ دانش و سواد عمومی در یک جامعهٔ نیمه قبیله‌ای جهان سوم بدانید به آن 30 درصد بی‌سواد نگاه می‌کنید. شما لیبی را دقیقا به کجا مقایسه می‌کنید؟ آیا انتظار داشتید بی‌سوادی در لیبی 5 درصد باشد؟ چرا از نظر شما این نوع کشورها «فرصت رشد» نباید داشته باشند و باید ناگهانی و یک شبه به نود و پنج درصد سواد برسند؟

این‌که مردم یک جامعه تغذیه خوبی داشته باشند و سواد عمومی بالا باشد یک تحول مهم زیربنایی است که دستاوردهایش به صورت دراز مدت نصیب جامعه خواهد شد. چرا به همین راحتی با یک گزارهٔ «این‌ها با پول نفت و جمعیت کم به دست آمده» آن‌را محکوم می‌کنیم؟ لابد همین استدلال را برای کشور سوئد هم باید بیاوریم. این کشور هم به خاطر مشارکت نداشتن در جنگ جهانی دوم و حضور در مجاورت اروپای ویران شده موقعیت خیلی خوبی برای رشد و توسعه به دست آورد. جمعیت اندکی هم دارد. این‌که توسعهٔ‌ زیربنایی یک کشور به وسیلهٔ فروش نفت ایجاد شده و یا غارت کشورهای دیگر (مثل بریتانیای قرن نوزدهم، اما از مقایسهٔ اخلاقی بگذریم) چه ربطی به این واقعیت دارد که این توسعه یک اتفاق زیربنایی مهم است و مناسبت‌های اجتماعی آن جامعه را برای همیشه (البته اگر در فاجعه‌هایی مثل جنگ نابود نشود) عوض خواهد کرد؟

از خودتان سوال نمی‌کنید که چرا همهٔ‌ سیاست‌مدارهای بد و هیولا توی کشورهایی مثل لیبی و سوریه ظاهر می‌شوند؟ نکند این کشورها از نظر آمار و احتمالات مربوط به پراکندگی آدم‌های نابودگر دچار یک بدشانسی ریاضی هستند؟ شوخی نکنید. مشکل از اسم آدم‌ها نیست. از فرم حکومت‌ها نیست. باید بدنهٔ جامعه و زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی آن‌را نگاه کنید. چرا که همین زیرساخت‌ها نوع و شکل و ماهیت حکومت و حکم‌ران را دیکته می‌کنند. این یک فاجعه است که به کشورهایی مثل لیبی که با هزاران هزینهٔ‌ اجتماعی و سیاسی در حال ساخت پایه‌ای ترین زیرساخت‌های توسعه (غذا، سواد، سلامتی) هستند باید با مداخلهٔ‌ نظامی و وحشیانهٔ‌ کشورهای استعمارگر نوین (نوین هم نیستند. همان‌ قدیمی‌ها هستند انگار) دچار عقب‌گرد و خسرانی چنین بزرگ شود.

آن مطالب و‌ آمارها هم که آوردید دقیق نیست و تایید نشده است. در این رابطه من همان موقع این مطلب را نوشتم:

http://bamdadi.com/2011/03/21/attacking-libya-1/



هیچ نشانه‌ای نیست که حکومت لیبی با مردم غیرنظامی و معترضان معمولی برخورد نظامی غیرمتعارف (که حمله نظامی به این کشور را توجیه کند) کرده باشد. مسلح کردن گروهک‌های شبه نظامی و معارض در لیبی توسط قدرتهای خارجی از مدت‌ها پیش شروع شده بوده است و پس از واکنش نظامی این گروهک‌ها با حکومت مرکزی، برخورد حکومت شدت گرفت.

ناشناس گفت...

بامدادی!‏
اصرار همیشگی شما را درباره حمایت از بی آبروترین سیاستمداران تاریخ درک نمی کنم. ساز مخالف زدن البته همیشه برای شما جذاب است و احتمالا گمان می کنید باعث میشود باهوش به نظر بیایید! ولی لطفا از قذافی صرف نظر کنید! ‏این موجود بی آبرو تر از این حرف هاست دوست عزیز! ‏
برای جنایات علیه مخالفان معمولی قذافی هیچ نشانه ای نیست؟
http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1294805
یا این
http://www.tabnak.ir/fa/news/149767/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B0%D8%A7%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%84%D9%8A%D8%A8%D9%8A-+%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85
حالا از گذشته ایشان و حمایت مالی و غیر مالی از ایدی امین و نقش ایشان در ناپدید شدن موسی صدر و دهها مورد دیگر بگذریم.‏
دخالت غرب به هر انگیزه ای انجام شده باشد، نتیجه اش سقوط یکی از دیوانه ترین، کند ذهن ترین و مستبدترین حکام تاریخ است. ‏

ناشناس گفت...

کلا حضرت عالی شدیدا دچار آشفتگی فکری هستید بامدادی جان. ه‏

amir گفت...

ممنون بابت کامنت ها. تشکر از شما هم بامدادی. حتما پاسخ کامنت تون رو مینویسم. به صورت مستندتر. باز هم ممنون