لیبی گل و بلبل

دیروز مطلبی خواندم در وبلاگ بامدادی با عنوان اینکه توسعه یافته ترین کشور آفریقا کدام است؟ این مطلب و کلی مطالب مرتبط دیگر که همگی با نگاهی توطئه وار به فضیه اعتراضات مردم لیبی و سوریه نگاه میکنند کم نیستند. اما برداشتن یه خط آمار و چماق کردن اینکه ببین لیبی گل و بلبل بود واقعا مضحک است. اصلا جوامع هیچکدام به این سادگی و خطی نیستند که با مثلا دیدن آمار توسعه یافته‌ترین کشور آفریقا پس همه مخالفین غلاف کنند و برگردند سر خانه و زندگی‌شان. (حالا اصلا بحث دیگری هم هست که خود این آمار با احتساب آمارهای رسمی خود دولت‌ها محاسبه میشود و اینکه چنین کشورهایی چقدر آمارهای شفافی دارند بماند)

اصلا رد کردن چنین مغلطه هایی هم ساده‌تر از بحث‌های طولانی است، من هم میپرسم بالاترین نرخ باسوادی قاره آفریقا مربوط به کدام کشور است؟ پاسخ تونس هست، پس برید به آنهمه مردم معترض زیر دیکتاتوری بن علی بفرمایید بگید که برگردند خونه هاشون، چرا انقلاب کردند؟ مگر فقط همین میتواند روی همه فساد، بی اعتمادی ملت، شکاف، فقر، بیکاری و هزاران هزار مشکل دیگر را بپوشاند؟ یا میپرسم نرخ بیسوادی لیبی چقدر هست؟ بله ۳۰ درصد. یک سوم مردم همین کشور هم زیر خط فقرند، کشوری با جمعیت ۶ میلیون و صادرات تقریبا حدود ۱.۷ میلیون بشکه نفت (حدود نصف ایران). دومین کشور صادر کننده نفت آفریقا. 

اصلا چرا راه دور برویم، توسعه یافته ترین کشور آسیا در ۳۵ سال پیش کدام کشور بود؟ بالاترین درآمد منطقه را کی داشت؟ بله پاسخ ایران هست، پس چرا انقلاب شد؟ آیا این آمار میرساند که همه چیز گل و بلبل بود؟ یعنی مردم ما همینطوری ریختند تو خیابون و یهو شاه گفت بله بفرمایید ما رفتیم؟

و اگر بدنبال تئوری توطئه اید، لیبی به رهبری قذافی، بالاغیرتا چه خطری داشت؟ کشوری باثبات، غرق در فساد خاندان قذافی و کاملا وابسته. با اکثر کشورهای اروپایی هم روابط بسیار حسنه داشت. از زمانهای سرکشی قذافی هم دهه‌ها میگذشت، اصلا لیبی قذافی کجای دنیا بود؟ یا اصلا خطری برای که بود؟ که سر جعبه سیاه مخالفین بخواند معامله کنند؟ نهایتش سال به سال یه سفر میرفت ایتالیا تا به استریپ تیزهای آنجا درس قران بدهد، یا در نیویورک کمپ بزند. 

بی انصافی نکنید، همین کشور بلبل بدون قانون اساسی در اولین برخوردش ۶۰۰۰ نفر از معترضین در بنغازی و طرابلس رو به کشتن داد. و همینطور تا جایی که با جنگنده‌هایش به جنگ مخالفینش رفت. اما هیچکس ار معترضین یه قدم هم برنگشتند. تایم لاین وقایع لیبی. خودشان هم با همان امکاناتشان به جنگ قذافی رفتند با هر چیزی که داشتند و حین جنگ ساختند. به نظرم اگر هیچ کمکی هم نمیشد بالاخره پیروزی نصیب شان میشد، چه با کشته کمتر یا بیشتر، این راه تاریخ بود و هست برای مردمی که به دنبال تغییر باشند. همانطور که مبارک کم آدم نکشته بود در قیام های قبلی (۲۰۰۵)، یا همین بشار اسد وحشی و پدرش در ۱۹۸۴. الان به کجا رسیده اند؟

بعد از این هم باز راه با همان مردم و نخبه‌گانش خواهد بود که چه راهی را برگزینند، حکومتی شبیه قبل پدید آورند یا به سوی دمکراسی بروند. نتیجه گیری از الان هم احتمالا زود خواهد بود و کلی پارامتر وابسته دارد که شاید غیر ممکن کند اصلا.